Między tekstem a kulturą. Z zagadnień przekładoznawstwa

347 Rzecz o Kubusiu i Fredzi, czyli o nazwach własnych w dwóch polskich przekładach… Streszczenie Winnie-the-Pooh, opowieść autorstwa Alana Alexandra Milne’a, pierwszy raz opublikowana w 1926 roku, od prawie już wieku cieszy się uznaniem czytelników na całym świecie. Historia o małym misiu oraz jego przyjaciołach, początkowo istniejąca tylko na kartach książki, stała się jedną z najbardziej rozpoznawalnych adaptacji Disneya. Sam tekst tej opowieści jest trudnym wyzwaniem dla tłumaczy, ponieważ jej autor popisał się zaskakującą kreatywnością, m.in. przy tworzeniu imion dla swoich bohaterów. Tekst zawiera wiele dwuznacznych elementów, neologizmów, onomatopei czy intencjonalnych błędów językowych. Samo imię głównego bohatera opowieści, tytułowego misia, może posłużyć za znakomity przykład elementu, który spędza sen z powiek wielu tłumaczom z całego świata. Winnie to imię żeńskie, natomiast w tekście autor zawsze używa męskiego zaimka osobowego he. Druga część imienia, czyli Pooh, to, ku zaskoczeniu wielu czytelników, onomatopeja – element równie skomplikowany z perspektywy przekładu. Poniższy artykuł to próbka analizy polskich tłumaczeń nazw własnych dokonanych przez dwie tłumaczki: Irenę Tuwim oraz Monikę Adamczyk-Garbowską. Słowa kluczowe: Winnie-the-Pooh, Kubuś Puchatek, Fredzia Phi-Phi, adaptacja, przekład, techniki tłumaczeniowe Abstract Winnie-the-Pooh, a literary work published by Alan Alexander Milne in 1926, has been appreciated by readers worldwide for nearly a century. The story about a little bear and his companions was first bellowed in book version, then became one of Disney’s best and unforgettable adaptations. The text proves rather difficult to translate, for Milne demonstrated great creativity, particularly in naming his characters and various places. It is rife with many ambiguous expressions, neologisms, onomatopoeias, and intentional language errors. The name of the eponymous bear, for instance, Winnie-the-Pooh, well illustrates the difficulty in translation, for Winnie, a reportedly diminutive form of Winifred, is allegedly a female name, whereas the bear is referred to as male. The Pooh part has also proven problematic in translation. The following article is an attempt at analyzing selected proper names in two Polish translations of the story. In 1938, Irena Tuwimpublished a translation entitled Kubus Puchatek, which Polish readers immediately fell in love with. In 1986, Monika Adamczyk-Garbowska published her translation, Fredzia Phi-Phi. It attracted a deluge of negative comments and contemptuous reactions with manyreadersexpressingdislike for Fredzia Phi-Phi, viewing it as a crime against the lauded first translation – which, as it happens, contains many mistakes and strays far from the original text. Keywords: Winnie-the-Pooh, Kubuś Puchatek, Fredzia Phi-Phi, adaptation, translation, translation techniques

RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==