Między tekstem a kulturą. Z zagadnień przekładoznawstwa

24 Franciszek Grucza Określić jakąkolwiek dziedzinę badań naukowych znaczy przede wszystkim tyle, co określić przedmiot jej badań. Co jest zatem przedmiotem zainteresowań badawczych translatoryki? W analogii do tego, co w innym miejscu stwierdziłem w odniesieniu do przedmiotu badawczego glottodydaktyki (zob. np. Grucza 1976), można ogólnie powiedzieć, że translatoryka jako nauka interesuje się procesami zachodzącymi w pewnym układzie, który można nazwać układem translacyjnym. W wyniku określonej praktycznej działalności człowieka i/lub urządzenia technicznego dokonywane jest w układzie translacyjnym tłumaczenie. Ogólnie układ translacyjny można przedstawić następująco: Nadawca Odbiorca Tekst A (wyjściowy) Translator Tekst B (docelowy) Rys. 1. Schemat 1: Układ translacyjny W przedstawionym schemacie linią ciągłą zakreślony jest układ translacyjny właściwy, a linią przerywaną – układ translacyjny rozszerzony. Układ rozszerzony jest pełnym układem komunikacyjnym. Warto już teraz zauważyć, że translator funkcjonuje w przedstawionym układzie jednocześnie jako odbiorca i nadawca pośredniczący. Z punktu widzenia układu komunikacyjnego trzeba zatem wyróżnić w rozszerzonym układzie translacyjnym z jednej strony nadawcę prymarnego /Np/ oraz nadawcę pośredniego /Ns/, a z drugiej odbiorcę pośredniego /Os/ oraz odbiorcę terminalnego /Ot/. Rozszerzony układ translacyjny można wobec tego przedstawić schematycznie jako następujący układ komunikacyjny: Np Os Tekst B Tekst A Ns Translacja Translator Ot Rys. 2. Schemat 2: Rozszerzony układ translacyjny W układzie zilustrowanym za pomocą Schematu 2 przedstawiona jest już pewna analiza translatora. Wróćmy jednak do właściwego zagadnienia

RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==