Przekuć obraz w słowo. Wokół historii i współczesnych zastosowań AUDIODESKRYPCJI

Oddajemy w ręce czytelników polski przekład książki Joela Snydera. Po angielsku ukazała się ona pod znaczącym tytułem The Visual Made Verbal, co przetłumaczyliśmy jako Przekuć obraz w słowo. Ta znakomita pozycja ma szansę przybliżyć polskiemu czytelnikowi codzienność osoby niewidomej w Stanach Zjednoczonych. Niewidomej, ale nie wykluczonej. I – jak mawiał słynny trener Yogi Berra – tłumaczy, jak patrzeć, by widzieć. Przekładamy opowieść Joela Snydera o rozwoju audiodeskrypcji w Stanach Zjednoczonych i zażartej, skutecznej walce o zapewnienie ludziom z dysfunkcją wzroku możliwości lepszego życia na co dzień oraz dostępu do instytucji nieodłącznie związanych z samodzielnym funkcjonowaniem człowieka, a także do szeroko pojętych dóbr kultury, aby nikt już nigdy więcej nikogo nie zapytał: „Przepraszam, co pan robi w muzeum? Przecież pan nie widzi”. Nasz przekład oddaje słowa autora, ale też wyjaśnia pojęcia, zjawiska i hasła oczywiste dla Amerykanina, a niekonieczne znane polskiemu odbiorcy. Przenosi na polskie realia ogólne standardy tworzenia audiodeskrypcji i zwraca uwagę na język opisu. Uzupełnia informacje na temat środowiska audiodeskryptorów i organizacji działających na rzecz audiodeskrypcji w Europie i na świecie. Glosariusz nazwisk i nazw własnych nie tylko przybliża organizacje, instytucje i osoby nieodłącznie związane z audiodeskrypcją w Stanach Zjednoczonych, ale też opowiada o centrach, pomnikach kultury i amerykańskich mediach. Krótki glosariusz pojęć w języku polskim i angielskim to próba ujęcia w karby przeróżnych definicji zagadnień związanych m.in. z utratą wzroku, a także terminów dotyczących technologii (CC, OC) czy kultury wysokiej i trochę niższej (literal video). Wreszcie posłowie autorstwa Agnieszki Walczak przedstawia zarys historii rozwoju audiodeskrypcji w Polsce i stan na dzień dzisiejszy – co robi się w naszym kraju na rzecz osób niewidomych i niedowidzących, jak uregulowana jest ich sytuacja prawna i co jeszcze można zrobić, by osoby z dysfunkcją wzroku mogły swobodnie poruszać się w sferze kulturalnej czy publicznej. Do kogo kierujemy polskie wydanie? Do wszystkich, którzy interesują się audiodeskrypcją prywatnie i zawodowo. Do badaczy, studiujących historię audiodeskrypcji, jej sytuację prawną oraz miejsce w kulturze w Polsce i na świecie. A także do adeptów tej prężnie rozwijającej się nowej profesji, która dopiero wypracowuje sobie własną nazwę: do audiodeskryptorów, audiodeskryberów i autorów audiodeskrypcji.