Między tekstem a kulturą. Z zagadnień przekładoznawstwa

4 Franciszek Grucza [Słowem wstępu] Niniejszy tekst napisałem w konsekwencji namysłu nad pytaniem, czy warto skorzystać z zaproszenia Redaktora tego tomu do ponownej prezentacji w nim między innymi którejś z moich wcześniejszych prac translatorycznych, a jeśli tak, to której z nich. Otóż w pewnym momencie tego namysłu uznałem, że życzenie to warto spełnić przede wszystkim dlatego, że stwarza ono dobrą okazję do przypomnienia zarówno powodów, z uwagi na które wprowadziłem przed laty do rozważań nad tłumaczeniem nazwę t r a n sl a t o r y k a – na czym polegała innowacyjność analiz, dla wyróżniania których zaproponowałem tę nazwę, jak i historycznego kontekstu oraz stanu tej części akademickiego świata, w ramach którego wypadło mi zapoczątkować konstytuowanie dziedziny5 akademickiej pracy nazwanej translatoryką; oraz stanów rzeczy, dla zmiany których swego czasu zainicjowałem rozważania i analizy wyróżnione za pomocą tejże nazwy. Nieco później doszedłem do wniosku, że chcąc umożliwić dokonanie w miarę pełnej rekonstrukcji odpowiedzi na wymienione wyżej pytania także Czytelnikom niniejszej publikacji, którzy dotąd nie zajmowali się w sposób szczegółowy historią odnośnych rozważań, trzeba konieczne przedstawić w jej ramach, po pierwsze, nie jedną, lecz dwie (dlaczego, wyjaśnię za chwilę) z moich najwcześniejszych prac translatorycznych, i, po drugie, poprzedzić ich prezentacje szeregiem komentarzy objaśniających nie tylko teksty tych prac, lecz także powody i okoliczności ich powstania, a w szczególności powody i okoliczności, podjęcia przeze mnie rozważań, których pewne wyniki prace te prezentują. Pierwsza z moich uwzględnionych tu prac, zatytułowana „Zagadnienia translatoryki”, powstała w początkowym okresie mojego zajmowania się zagadnieniami dotyczącymi tłumaczenia. Jej pierwszą wersję napisałem w 1976 roku, natomiast jej wersja zamieszczona niżej ukazała się drukiem pięć lat później w tomie pod red. Franciszka Gruczy pt. Glottodydaktyka a translatoryka. Materiały IV. Sympozjum ILS (1981: 9–30). Włoskojęzyczna wersja tekstu tej pracy ukazała się pt. „Problemi di Translatorica” w tomie wydanym w 2009 roku pod redakcją Constantino Lorenzo pt. Teorie della traduzione in Polonia (2009: 113–133). 5 Swoje rozumienie terminu dziedzina Autor przedstawił w publikacji pt. Zagadnienia metalingwistyki: lingwistyka – jej przedmiot, lingwistyka stosowana. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983 [przyp. red.].

RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==