Między tekstem a kulturą. Z zagadnień przekładoznawstwa

324 Joanna Dybiec-Gajer Streszczenie Lokalizacja w przekładzie kojarzona jest przede wszystkim z obszarami nowych technologii i dotyczy głównie oprogramowania, stron internetowych, czy gier komputerowych. Jej początki w znanej obecnie formie przypadają na połowę lat 80. zeszłego wieku, kiedy nastąpił dynamiczny rozwój komputerów osobistych (Schäler 2010). Celem niniejszego artykułu jest refleksja, czy pojęcie lokalizacji można w sposób uzasadniony użyć w odniesieniu do innych obszarów przekładu, w tym także do tekstów powstałych znacznie wcześniej przed pojawieniem się nowoczesnej formy lokalizacji, oraz co może wnieść takie anachroniczne zastosowanie tego pojęcia. Refleksja zostanie zilustrowana dwoma studiami przypadków zaczerpniętymi z obszaru literatury dziecięcej. Pierwszy z nich to przekład na język polski klasyki gatunku, dziewiętnastowiecznego utworu znanego jako Der Struwwelpeter, w języku polskim funkcjonujący pod tytułem Staś Straszydło – Złota Różdżka. Wybór podyktowany jest nie tylko fascynującą wędrówką tego tekstu między kulturami, ale także przypadającą ostatnio 160. rocznicą wydania niemieckiego oryginału. Drugi przykład to książka współczesna z wysokonakładowej serii Mądra Mysz (oryg. Lesemaus). Oba utwory to przykłady tekstów multimodalnych – książki obrazkowej dla dzieci. Słowa kluczowe: przekład dla dzieci, lokalizacja, złota różdżka, Mądra Mysz Abstract In translation studies, the term localization is mostly associated with areas connected to new technologies, such as software, websites or computer games. The origins of localization in the form known currently is dated to the mid1980s, with the dynamic development of computers available to the masses (Schäler 2010). The main aim of this article is to explore whether the concept of localization can be used in a meaningful way to analyse other types of texts in interlingual and intercultural transfer, including texts written before the modern form of localization appeared. The analysis will be illustrated by two case studies taken from the field of children’s literature. The first concerns the Polish rendition of the 19th century classic Der Struwwelpeter while the second one a Polish translation of a contemporary book from the Lesemaus series. Both texts are examples of multimodal texts, that is, picture books for children. Keywords: translating for children, localization, Struwwelpeter, Lesemaus

RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==