Aleksandra R. Knapik 216 Streszczenie Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie burzliwych początków historii tłumaczeń konferencyjnych. Wielojęzyczny przebieg procesów norymberskich był możliwy dzięki pionierskiemu systemowi stworzonemu przez firmę IBM. Metoda tłumaczenia konsekutywnego, używana do 1945 roku, nie sprawdziłaby się w tej sytuacji, a ponadto z pewnością dramatycznie wydłużyłaby postępowanie procesowe, ponieważ uczestnicy procesów posługiwali się czterema różnymi językami, tj. rosyjskim, angielskim, niemieckim i francuskim. Jak pisze E. Peter Uiberall w przedmowie do The Origins of Simultaneous Interpretation: „system tłumaczeń symultanicznych został stworzony metodą prób i błędów na poddaszu Pałacu Sprawiedliwości w Norymberdze. Służył on dobrze i bez niego proces trwałby cztery razy dłużej” (Uiberall, cyt. za: Gaiba 1998: i). Słowa kluczowe: przekład ustny, tłumaczenie konferencyjne, procesy norymberskie, tłumaczenie symultaniczne Abstract The aim of this article is to present the turbulent historical beginnings of simultaneous conference interpreting. The onset date for the beginnings is the day of the Nurnberg Trials on the 20th of November 1945. The multilingual conduct of the trial was made possible due to the pioneering system created by the IBM company. The method of consecutive interpreting that was used at almost all multinational assemblies up to 1945 would have surely lengthened the trial dramatically since the trial participants of the trial spoke four foreign languages, i.e. Russian, English, German, and French. As Uiberall writes in the foreword to The Origins of Simultaneous Interpretation, “[t]he system of simultaneous interpretation was crafted by trial and error in an attic room of the Nuremberg Palace of Justice. It served its purpose well and without it the trial would have taken four times as long” (in Gaiba 1998: 11). Keywords: interpretation, conference translation, Nuremberg Trials, simultaneous interpreting 1. WSTĘP Nie jest łatwo polskiemu odbiorcy znaleźć dokładne informacje na temat początków historii tłumaczeń konferencyjnych. Poza fragmentarycznymi wzmiankami we wstępach do publikacji na temat teorii tłumaczeń (np. Tryuk 2007) nie ma jak dotąd całościowego opracowania na ten temat w języku polskim. Poniższy artykuł oparty jest na wybranych pracach napisanych w języku angielskim i wydanych w ostatnich latach (np. Gaiba 1998, Baigorri-Jalón 2014, Bowen, Bowen 2008). Niewiele osób skupia się na tym, że źródeł współczesnych systemów tłumaczeń konferencyjnych należy szukać w trud-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==