Między tekstem a kulturą / Between Text and Culture

31 Streszczenie Lokalizacja w przekładzie kojarzona jest przede wszystkim z obszarami nowych technologii i dotyczy głównie oprogramowania, stron internetowych, czy gier komputerowych. Jej początki w znanej obecnie formie przypadają na połowę lat 80. zeszłego wieku, kiedy nastąpił dynamiczny rozwój komputerów osobistych (Schäler 2010). Celem niniejszego artykułu jest refleksja, czy pojęcie lokalizacji można w sposób uzasadniony użyć w odniesieniu do innych obszarów przekładu, w tym także do tekstów powstałych znacznie wcześniej przed pojawieniem się nowoczesnej formy lokalizacji, oraz co może wnieść takie anachroniczne zastosowanie tego pojęcia. Refleksja zostanie zilustrowana dwoma studiami przypadków zaczerpniętymi z obszaru literatury dziecięcej. Pierwszy z nich to przekład na język polski klasyki gatunku, dziewiętnastowiecznego utworu znanego jako Der Struwwelpeter, w języku polskim funkcjonujący pod tytułem Staś Straszydło – Złota Różdżka. Wybór podyktowany jest nie tylko fascynującą wędrówką tego tekstu między kulturami, ale także przypadającą ostatnio 170. rocznicą wydania niemieckiego oryginału. Drugi przykład to książka współczesna z wysokonakładowej serii Mądra Mysz (oryg. Lesemaus). Oba utwory to przykłady tekstów multimodalnych – książki ilustrowanej dla dzieci. Słowa kluczowe: przekład dla dzieci, lokalizacja, Staś Straszydło, Mądra Mysz Abstract The term localization is mostly associated with areas connected to new technologies, such as software, websites or computer games. The origins of localization in the form known recently is dated to the mid-1980s, with dynamic development of computers available to the masses (Schäler 2010). The main aim of this article is to explore whether the concept of localization can be used in a reasonable way relative to other areas of translation, including texts written much earlier than a modern form of localization appeared. That analysis is illustrated by two case studies taken from children's literature. The first is a Polish translation of Der Struwwelpeter. The other text to explore is a contemporary book entitled Lesemaus. Both are examples of multimodal texts, that is, illustrated books for children. Keywords: translating for children, localization, Struwwelpeter, Lesemaus

RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==