Kreolingwistyka w zarysie 78 2.1.2. Definicje terminu „pidżyn” Wydaje się, że w kwestii języków kontaktu można postawić dość śmiałą hipotezę, iż to kontekst użycia języka definiuje jego naturę76. Jeśli język jest używany dla celów tymczasowych, aby wypełnić potrzebę natychmiastowej wymiany określonych informacji, zazwyczaj ma bardzo proste struktury gramatyczne i rudymentarne zasoby leksykalne. Wedle Terry’ego Crowleya [J]ęzyki określone jako pidżyny obejmują swoim zasięgiem tak najbardziej podstawowe i nietrwałe języki kontaktu, używane tylko w wąsko określonych kontekstach, jak i strukturalnie i leksykalnie dużo bardziej rozbudowane odmiany, które są w użyciu przez dłuższy okres i mają wiele funkcji. Niemniej jednak w każdym przypadku języki te może charakteryzować brak użytkowników natywnych. (Crowley 2008: 75) Osiągnięcie kolejnych faz rozwoju pidżynów zależy od częstotliwości kontaktów między ludźmi, którzy się nimi posługują, natomiast poziom leksykalny tych języków kontaktu zwykle odzwierciedla cele i zamiary użytkowników. Próby definiowania pidżynów sięgają końca XIX wieku. Julien Vinson w swojej definicji języka kreolskiego naszym zdaniem dość dokładnie (jak na swoje czasy) oddał naturę takiego języka oraz ówczesny sposób rozumienia języków kontaktu: Języki kreolskie są rezultatem adaptacji języka, szczególnie jakiegoś języka indoeuropejskiego, do – że się tak wyrażę – fonetycznego i gramatycznego talentu ludu o lingwistycznie niższej pozycji. Powstający w ten sposób język jest kompozytem, całkowitą mieszanką, szczególnie w swoim słownictwie, lecz jego gramatyka pozostaje w gruncie rzeczy indoeuropejska, w najwyższym stopniu uproszczona. (Vinson 1889: 345–346, cyt. za: DeGraff 2003: 393) Michel DeGraff (2003: 393) uważa, że taki sposób widzenia języków kreolskich oraz ludzi się nimi posługujących był typowy w tamtym okresie. Dzisiaj takie potraktowanie zjawiska kontaktu języków i kultur z pewnością zostałoby uznane za rasistowskie, niemniej sam pomysł, że istnieją języki lepsze i gorsze, był wtedy bardzo powszechny w dominującym nurcie nauki. Uderzające jest to, że niski status społeczny użytkowników języka był automatycznie przenoszony na język bądź formę tego języka. Tym sposobem sam język był uważany za twór niskiej jakości, a jako taki – za niezgodny z normą. 76 Na podstawie tekstu opublikowanego pierwotnie w języku angielskim przez Aleksandrę R. Knapik (2019: 41–79), który został przetłumaczony na język polski i rozbudowany.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==