Kreolingwistyka w zarysie 74 2.1.1. O pochodzeniu terminu „pidżyn” i sposobach jego definiowania Trudno jednoznacznie określić właściwą etymologię terminu „pidżyn” (ang. pidgin), bowiem jest ona dość niejasna, aczkolwiek zazwyczaj podaje się kilka możliwych jego rodowodów70. Oto kilka najbardziej rozpowszechnionych pr opozyc j i , podanych przez Mühlhäuslera (1986: 1): a. chińskie wypaczenie angielskiego business (OED); b. chińskie wypaczenie portugalskiego ocupação (‘biznes’); c. z hebrajskiego: pidjom (‘wymiana, handel, odkupienie’); d. z południowoamerykańskiego języka yago, używanego na terytorium kolonizowanym przez Wielką Brytanię: pidian (‘ludzie’); e. z rejonu Mórz Południowych, typowego obszaru używania pidżynu: wymowa angielskiego beach [czyt. biczi] (‘plaża’). Mühlhäusler (1986: 1) jest zdania, że każda z powyższych propozycji może być prawdziwa, ponieważ pidżyny ze swojej natury są narzędziami komunikacji między użytkownikami bardzo wielu różnych języków, a zbieg okoliczności między zbliżoną formą słowa a jego faktycznym znaczeniem oraz duża spontaniczność w użyciu tego terminu w kilku językach mogły zapewnić temu słowu duże szanse przetrwania. Mühlhäusler (1986: 3–4) zebrał także sformułowane przez różnych badaczy de f ini c j e pidżynu: Odmiana [języka], której gramatyka i słownictwo są bardzo zredukowane. […] Wynikiem tego jest język, który nie jest niczyim językiem natywnym. (Bloomfield 1933: 474) Język, który powstał jako rezultat kontaktu między ludami różnych języków, formujący się zazwyczaj z mieszanki tych języków. (UNESCO 1963: 46) Słownictwo w głównej mierze zapewnia język, którym mówi wyższa warstwa mieszanego społeczeństwa, natomiast warstwa niższa adaptuje go do gramatyki i morfologii swojego języka natywnego. (Adler 1977: 12)71 Struktura gramatyczna została uproszczona o wiele bardziej niż to, co znajdujemy w którymkolwiek języku biorącym udział przy jego [pidżynu] powstaniu. (Jespersen 1922: 227) Kiedy dwoje lub więcej ludzi posługuje się odmianą języka, którego gramatyka i słownictwo zostały bardzo zredukowane i który nie jest językiem natywnym dla żadnej ze stron, taki język jest „pidżynem”. (Hall 1966: xii) 70 Na podstawie wcześniej opublikowanego tekstu Piotra P. Chruszczewskiego (2011: 124–128). 71 Praca Adlera z 1977 roku została poddana miażdżącej krytyce, bowiem zawiera oczywiste błędy merytoryczne i liczne niedociągnięcia techniczne (zob. Le Page 1979).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==