Kreolingwistyka w zarysie

Rozdział 2. Kreolingwistyka jako subdyscyplina językoznawstwa … 67 stwierdza, że „warunkiem, aby zapożyczenia na szeroką skalę mogły mieć miejsce, jest społeczność, która przynajmniej w części jest bilingwalna w zakresie obu języków” (Sebba 1997: 11). Za doskonały przykład mogłaby tutaj posłużyć leksyka francuska przejęta przez język angielski. Języki będące w kontakcie wzajemnie się przenikają, adaptując zapożyczone słownictwo do reguł fonetycznych i gramatycznych języka, którym posługuje się dana społeczność mowna. Oczywiście stopień przenikania i adaptacji jest różny w różnych językach. Wydaje się, że zjawisko to jest oparte na politycznej sile i projektowanym przyszłym potencjale danego języka. Innym słowy, słownictwo języka uznanego za politycznie i kulturowo mocniejszy zazwyczaj łatwiej przenika języki, których status z różnych powodów jest powszechnie uznawany za słabszy. Konsekwencja 2. – zmiany kodu (ang. code switching) Zmiany kodu najczęściej zachodzą wtedy, kiedy duża grupa społeczności mownej zna całkiem dobrze więcej niż jeden język. Zmieniający kod użytkownicy języka wybierają i dostosowują słownictwo języków, które znają, w zależności od tego, co i jak chcą przekazać. [W] świadomości osoby zmieniającej kod jeden z języków może być bardziej odpowiedni niż inny, żeby wyrazić jakąś określoną myśl; jeden z języków może być bliższy i bardziej osobisty w odczuciu mówiącego niż inny język, jeden z języków może okazywać więcej władczości, a inny więcej solidarności [ze słuchaczem]. (Sebba 1997: 12) Przy kontakcie języków można też obserwować ciekawe zjawisko, kiedy interlokutorzy „zmieniający kod konstruują sprawną i precyzyjnie ułożoną idiosynkratyczną zbitkę z języków za każdym razem, kiedy mówią, i robią to, niemal nigdy nie łamiąc żadnej z reguł gramatycznych żadnego z języków!” (Sebba 1997: 12). Zasięg aktu zmiany kodu sięga zdecydowanie poza język; może być śmiało badany albo jako manifestacja kulturowej jedności ze słuchaczem, albo wręcz przeciwnie – jako manifestacja oderwania od wartości wyznawanych przez słuchacza. Może również służyć jako znak rozpoznawczy tożsamości mówiącego. Konsekwencja 3. – konwergencja językowa (ang. language convergence) Zgodnie ze słownikiem Dictionary of Language Teaching and Applied Linguistics (później jako DLTAL65) proces konwergencji językowej zaobserwować można 65 Słownik nauczania języka oraz lingwistyki stosowanej

RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==