Rozdział 4. Procesy i mechanizmy zmiany – standardy zagrożenia dezintegracją oraz wyznaczniki językowej żywotności Jest niemal pewne, że o ile procesy i mechanizmy zmiany językowej są w ogólności raczej do siebie podobne, o tyle standardy zagrożenia języka wymarciem są już bardzo różne i w dużej mierze zależą od specyfiki badanego języka, a dokładniej – od jego żywotności118. Jednym z podstawowych problemów badawczych językoznawstwa antropologicznego, a tym samym również kreolingwistyki, jest określenie i zgłębianie procesów i mechanizmów rozwoju oraz dezintegracji, które ludzie stosują w swoich językowych współzależnościach, determinowanych kulturowymi zakotwiczeniami. Samo używanie języka jest tu rozumiane jako unikalna cecha ludzka w komunikacji społecznej, natomiast kultura może być pojmowana jako dynamicznie zmieniający się, symboliczny system wiedzy, oparty na historycznie wypracowanych społecznych wzorach zachowań, dzielonych przez określoną społeczność mowną, i wytworach tychże zachowań. Ta definicja kultury jest nieco rozszerzoną wersją definicji zaproponowanej przez Antoninę Kłoskowską [1919–2001], która pisze o tym w następujący sposób: „[K]ultura jest to względnie zintegrowana całość obejmująca zachowania ludzi przebiegające według wspólnych dla zbiorowości społecznej wzorów, wykształconych i przyswajanych w toku interakcji, oraz zawierająca wytwory takich zachowań” ([1964] 1983: 40, zob. też 1966 oraz Malinowski [1923] 1931, Sapir 1924). Można to znacznie uprościć i przyjąć stwierdzenie, które proponujemy w tej pracy, a mianowicie: kul tura t o świ adoma wi edz a c z ł owi eka , kt ó r a moż e być nabywana t ak od i nnych l udz i , j ak i c z e rpa - na z wł a sne j obs e rwa c j i o r a z z wł a snego do świ adc z en i a . Ta uświadomiona wiedza różni się od wiedzy instynktownej, którą posiadają np. 118 W podrozdziale wykorzystano wcześniej opublikowany fragment tekstu Piotra P. Chruszczewskiego (2011: 15–16).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==