Rozdział 3. O definiowaniu kreolskich języków kontaktu W przeciwieństwie do wielu pidżynów, które często funkcjonują jako języki pomocnicze i mogą się narodzić w ciągu kilku godzin kontaktu, aby później równie szybko zniknąć, kreolskie języki kontaktu uważa się za odmiany języków głęboko zakorzenionych w niewerbalnych kontekstach występowania, ze stałymi użytkownikami natywnymi, dla których są one językami pierwszego wyboru96. Co więcej, dla drugiej generacji użytkowników pidżyny stają się często niemal automatycznie językami ojczystymi, „stąd ich słownictwo oraz środki syntaktyczne, podobnie jak w każdym innym języku natywnym, stają się na tyle rozbudowane, żeby spełnić wszystkie komunikatywne potrzeby swoich użytkowników” (DeCamp 1971a: 15). Bardzo nielicznych jeszcze, ale jednak, początków badań języków kreolskich można upatrywać w takich publikacjach jak praca Johna Jakoba Thomasa z 1869 roku, wznowiona w 1969 roku. Mówić można też o stosunkowo niewielkiej, lecz systematycznie powiększającej się literaturze, tworzonej w językach kreolskich. Literatura taka powstaje głównie w Afryce Zachodniej oraz na Karaibach. Sam proces kreolizacji bywa często długi i skomplikowany. Gdy spojrzy się na już funkcjonujące języki kreolskie, okazuje się, że „nic nie stało się nagle. Rzeczy następują stopniowo. Z różną prędkością różne terytoria przechodzą ze społeczności gospodarstw rolnych w społeczności plantacyjne, a później w społeczności postemancypacyjne” (Mufwene 2001: viii). Ważne, aby pamiętać, że prototypowy kreol dzieli istotne społeczne i lingwistyczne cechy z prototypowymi pidżynami (Thomason 1997: 78). Społeczny status języków kreolskich jeszcze jest zazwyczaj „podrzędny w stosunku do odpowiadających im języków standardowych” (DeCamp 1971a: 16), które są używane na danym terytorium. Wedle Bakera (1995a: 3) na j pows z e chn i e j s z ą de - f i n i c j ą kr eo l sk i ego j ę zyka kont aktu j e s t t a , kt ó r a k l a s y f i ku j e go j ako j ę zyk „ s t a j ą cy s i ę j ę zyk i em na t ywnym j ak i e j ś spo ł e c z - 96 Rozdział oparty na tekście Aleksandry R. Knapik (2019: 80–97); wersja pierwotna została przetłumaczona na język polski i rozbudowana konceptualnie.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==