Kreolingwistyka w zarysie

Rozdział 2. Kreolingwistyka jako subdyscyplina językoznawstwa … 123 dawnych języków ludzi, wśród których te dialekty funkcjonowały” (Coelho 1880–1886, cyt. za: Mufwene 2006: 320). Te „prawa psychologiczne lub fizjologiczne” wydają się ściśle skorelowane z hipot ezą bi oprzysposobi eni a j ęzykowego, zaproponowaną w późniejszym czasie przez Bickertona (1981). Zgodnie z tą hipotezą powinien istnieć regularny wzorzec inwencji, który pojawia się zawsze, kiedy ludzie muszą wytworzyć środek komunikacji. Hipoteza Bickertona dotyczy dobrze rozwiniętych języków kreolskich, które posiadają swoich rodzimych użytkowników. 2.2.4.4. Teorie wspólnego rdzenia93 (teorie niezależnego rozwoju równoległego94) Fakt, że różne języki (także te dość odległe geograficznie) wykazują podobieństwa w swojej strukturze składniowej i leksykalnej, skłonił badaczy do skonstruowania mnóstwa teorii, które mogłyby dostarczyć odpowiednich wyjaśnień dla tych podobieństw. Jedna z takich teorii opiera się na założeniu, że „pidżyny i języki kreolskie powstały niezależnie – tj. w drodze poligenezy – ale rozwijały się równolegle, ponieważ korzystały ze wspólnego materiału językowego […] i powstawały w podobnych warunkach fizycznych i społecznych” (Romaine 1988: 92). Element uniwersalny w teorii poligenetycznej polega na tym, że ilekroć użytkownicy języka muszą się porozumieć, to „w odpowiedzi na określone okoliczności komunikacyjne pojawiają się określone typy kodów” (Romaine 1988: 92). Istota hipotezy wspólnego rdzenia, która znajduje odzwierciedlenie w gramatyce języków kontaktu, stanowi, że „pidżyn będący wynikiem kontaktu między A i B będzie miał w swojej gramatyce tylko tę część gramatyki A, która znajduje się również w B”, czyli gramatyki A i B się nakładają (Sebba 1997: 77–78). Podobieństwa wynikające z gramatycznego nakładania się pojawiają się w języku russenorsk, który w pełni przypomina zarówno język rosyjski, jak i norweski. Z kolei w analizie Halla dowodem jest podobieństwo przyimków „na” (ang. on) oraz „w” (ang. in). Badacz ten jest przekonany, że „na podstawie tego typu dowodów jesteśmy w stanie stwierdzić, że źródło znacznej części gramatyki, a także części słownictwa pidżynów leży w tych cechach, które są wspólne dla dwóch języków »przodków«” (Hall 1966: 61). Schematycznie 93 Ang. common core theories 94 Ang. independent parallel development

RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==