Kreolingwistyka w zarysie 122 C. Releksyfikacje wydają się odpowiadać za wiele przypadków, w których pidżyny rozwinęły się z innych stabilnych pidżynów bez znaczącego poprzedzającego etapu żargonu. Releksyfikacja nie może jednak wyjaśnić wszystkich przypadków powstawania pidżynów. Proces releksyfikacji wydaje się mieć minimalne znaczenie dla tworzenia języków kreolskich, chociaż często występuje w późniejszej fazie ich rozwoju. W swoich uwagach końcowych Peter Mühlhäusler stwierdza, że „hipoteza releksyfikacji jest niewystarczająca jako wszechogarniający parametr wyjaśniający powstawanie pidżynów i [języków] kreolskich” (1986: 113). Jakkolwiek by patrzeć na releksyfikację, to stanowi ona szczególny rodzaj transferu językowego, który może być pomocny w śledzeniu podobieństw między językami. 2.2.4.3. Teorie uniwersalistyczne Wielokrotnie zaobserwowano, że pidżyny łączy sporo charakterystycznych elementów, zarówno pod względem ich cech składniowych, jak morfologicznych i semantycznych. Niektórzy badacze są zdania, że istnieją określone uniwersalne strategie upraszczania języka, które są częścią ukrytej wiedzy wrodzonej wszystkich ludzi aktywnie uczestniczących w jego tworzeniu (Sebba 1997: 77). Hipoteza foreigner talk jest jedną ze szczególnych teorii uniwersalistycznych. Sugeruje, że „wkładem uczących się – tj. modelem oferowanym uczącym się pidżynu przez użytkowników języka leksyfikującego – był uproszczony rejestr języka leksyfikującego w postaci foreigner talk” (Sebba 1997: 77). Schuchardt w rozdziale poświęconym językowi Saramaków (ang. Saramaccans) przywołuje pojęcie uniwersalnych zasad: Dialekty kreolskie nie zostały jeszcze w pełni docenione ze względu na ich ogólne znaczenie lingwistyczne. Zwyczajowo uważa się je za produkty bardzo osobliwej lub skrajnej mieszanki [językowej], ale tym, co je wyróżnia, są raczej, jeśli śmiem tak powiedzieć, ich uniwersalne cechy lingwistyczne. (Schuchardt [1909] 1979: 73) Istota teorii uniwersalistycznych polega na założeniu, że ludzie posiadają wrodzony system, który pozwala im tworzyć nowe języki, kiedy tylko ich potrzebują, i rozwijać nowe odmiany języków w różnych okolicznościach. Teorie uniwersalistyczne sięgają XIX wieku, kiedy to Adolfo Coelho (1880) po raz pierwszy rozważał ideę wrodzonego programu człowieka i stwierdzał, że języki kreolskie „zawdzięczają swoje pochodzenie działaniu psychologicznych lub fizjologicznych praw, które wszędzie są takie same, a nie wpływowi
RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==