Kreolingwistyka w zarysie

2 Kreolingwistyka w zarysie językowy przyczynia się do przeróżnych interakcji w świecie ludzkiej kognitywno-emocjonalnej rzeczywistości, bowiem język zawsze egzystował i rozwijał się w kontekście biologicznym i społecznym, jako typowo ludzkie i tym samym także społeczne zjawisko” (Oskaar 1996: 1). Mając powyższą konstatację na uwadze, trzeba zaznaczyć, że językoznawstwo kontaktu, będące dyscypliną badawczą, stanowi również bardzo efektywną perspektywę i zarazem metodologię badawczą. Dzięki zastosowaniu jego narzędzi można konstruować modele rozwoju praktyk językowych, a nawet prognozować lingwistyczne tendencje ewolucyjne. J ę zyk zmi en i a s i ę pod wp ł ywem kont aktu z i nnymi j ę zyka - mi o r a z z i nnymi ku l tur ami . Pidżyny i języki kreolskie, czy też ogólnie języki kontaktu, stają się rzeczywistością dzięki kontaktom między ludźmi posługującymi się różnymi językami i reprezentującymi różne kultury. Powstanie nowego języka (czy też nowej odmiany „starego” języka) w dużym stopniu zależy od częstotliwości kontaktów między dwiema lub więcej społecznościami mownymi, stąd można stwierdzić, że „kontakt językowy bierze swój początek z kontaktów kulturowych, ekonomicznych, politycznych i naukowych, [zachodzących] między [różnymi] grupami etnicznymi i demograficznymi” (Oskaar 1996: 1). Toteż „kontakt językowy powstaje z bezpośredniej lub pośredniej interakcji między użytkownikami języka, na co mają wpływ [odpowiednie] jednostki aktów komunikacyjnych oraz ich społeczno-kulturowy kontekst” (Oskaar 1996: 1). J ę zykoznaws two kont aktu z a jmu j e s i ę r óżnymi i nt e r akc j ami mi ędzy j ę zykami o r a z ku l tur ami i ana l i zu j e z a r ówno r e zu l t a t y t ych i nt e r akc j i , j ak i nowo pows t a ł e wzo r y j ę zykowe , kt ó r e r odz ą s i ę z kont akt ów mi ędzy ku l tur ami . Jeśli zmiana językowa4 ma być trwała, innowacja językowa spowodowana przez użytkownika języka musi zostać zaakceptowana i przyjęta przez innych użytkowników społeczności mownej; aby taka zmiana się powiodła, wskazane jest odnalezienie niszy, w której językowa innowacja mogłaby funkcjonować. Jeśli np. nowe słowo okaże się przydatne w użyciu, fakt ten może znacznie zwiększyć jego szanse na przetrwanie – przez upowszechnienie. Dla przykładu, słowo selfie zrobiło ostatnimi czasy taką właśnie zawrotną karierę, ponieważ błyskawicznie odnalazło dla siebie niezasiedloną niszę, w której zaczęło funkcjonować, a jego znaczenie w okamgnieniu się rozprzestrzeniło 4 Zob. też studium z zakresu zmiany językowej autorstwa Brigitte Nerlich (1990).

RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==