Wstęp i podziękowania Gdyby sparafrazować jeden z tytułów prac o Wrocławiu autorstwa Normana Daviesa i Rogera Moorhouse’a, Microcosm: Portrait of a Central European City [Mikrokosmos: Portret miasta środkowoeuropejskiego] z 2002 roku, można zaryzykować tezę, że ka żdy j ę zyk i ka żda ku l tur a j e s t mi kr oko s - mo s em pr z ep l a t a j ą cych s i ę z e s obą z j awi sk , a ka żdy c z ł owi ek j e s t r epr e z ent ant em boga c twa t ych z j awi sk , j ak imi obda r zy ł a l udz i na tur a . Ta językowo-kulturowa obfitość jest najwyraźniej zauważalna na pograniczach języków i kultur. Takie pogranicza trwać mogą często całe wieki i mogą naturalnie ewoluować. Niekiedy też człowiek sam, sztucznie, z chęci zdobycia władzy czy dla jakiegokolwiek innego zysku potrafi wytworzyć sobie takie pogranicze, często nawet rozproszyć lub stłoczyć niewinnych i niczego niespodziewających się ludzi, by przyspieszyć rozwój wypadków, tym samym przyspieszając rozwój nowych języków i kultur kontaktu. O dziwo, nawet takie powstałe w wyniku gwałtu na wolności i suwerenności nowe kultury potrafią niekiedy przetrwać i rozkwitać nowymi językami; o takich procesach i mechanizmach również traktuje ta praca. W pracy tej proponujemy rozumieć kreo l ingwi s t ykę (ang. creolistics) jako subdyscyplinę j ęzykoznaws twa kont aktu (ang. contact linguistics), lokującą się w ramach j ęzykoznaws twa ant ropo l og i cznego (ang. anthropological linguistics, zob. też np. Winford 2003). Kreolingwistyka bada procesy i opisuje mechanizmy powstawania, rozwoju i dezintegracji języków kontaktu, tj. głównie pidżynów, języków kreolskich i języków mieszanych, tworzących się i zmieniających wraz z rozwojem kontaktów społecznych. Często podczas wspólnej pracy nad zbieżnymi problemami badawczymi warto połączyć siły i środki, żeby wyeksponować zagadnienie, któremu należy się szacunek. Taki proces nastąpił właśnie podczas pisania tej książki, traktującej o kreolingwistyce, której szczególnie należny jest badawczy namysł i organizacyjno-wydawnicza werwa, bowiem jest to interdyscyplinarna, bardzo młoda i fascynująca dyscyplina badawcza. Cały czas zbyt niewiele polskich uczelni prowadzi badania poświęcone zdobywaniu wiedzy o działających jednocześnie procesach ewolucyjnych języka oraz kultury, wiedzy o powstawaniu oraz wiedzy o zaniku czynności i zjawisk, jakimi są kultura i język,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==