Problemy tłumaczeniowe w przekładzie prozy Harukiego Murakamiego 409 Streszczenie Twórczość Harukiego Murakamiego wyróżnia się jeśli chodzi o język w niej zastosowany. Mimo pisania w języku japońskim, Haruki Murakami często stosuje zapożyczenia z języka angielskiego, cytaty i odwołania intertekstualne. Dzięki tego typu zabiegom autor wywołuje efekt wyobcowania. Uczucie obcości jest jednak często utracone po tłumaczeniu na inne języki. W celu wyróżnienia, pokazania odrębności, samotności czy ekscentryczności, niektóre z postaci w twórczości Murakamiego mówią dialektami. Najbardziej popularne sposoby tłumaczenia wypowiedzi tego typu postaci to stworzenie fikcyjnego dialektu, zastosowanie języka kolokwialnego bądź dialektu występującego w języku docelowym, a także całkowite pominięcie faktu, że dana postać mówi dialektem i zneutralizowanie jej wypowiedzi. Anna Zielińska-Elliott zastosowała przedostatnią z wymienionych metod w jednym z utworów, Yesterday; w wersji polskiej postać mówi gwarą poznańską zamiast dialektem Kansai. Słowa kluczowe: język japoński, dialekt, efekt wyobcowania, intertekstualność, anglicyzm, Murakami Abstract Haruki Murakami’s texts stand out when it comes to their linguistic aspects. Despite writing in Japanese, Haruki Murakami often uses English loanwords, quotes, and intertextual references. By using such stylistic devices, the author gives rise to the feeling of estrangement. This is, however, often lost when his literature is translated into other languages. To set some of the characters apart, to show that they are different, lonely or eccentric, Murakami makes them speak in dialects. The most popular methods of translating such utterances include creating a fictitious dialect, using colloquial language or a parallel dialect existing in the target language, or omitting the dialect completely, therefore neutralizing how a given character speaks. In “Yesterday,” one of Murakami’s works translated by Anna Zielińska-Elliott into Polish, a character originally speaking the Kansai dialect uses the Poznań dialect. Keywords: Japanese language, dialect, estrangement, intertextuality, anglicism, Murakami Zdaniem wielu krytyków literackich Haruki Murakami zawdzięcza światową popularność między innymi specyficznemu charakterowi swojego pisarstwa, które zawiera liczne elementy tak zwanej „kultury zachodniej”, głównie amerykańskiej. Przyczyny popularności japońskiego autora są zapewne bardziej złożone, ale nie da się zaprzeczyć, że utwory jego pełne są słów i wyrażeń pochodzących z różnych języków, cytatów z innych utworów i odwołań intertekstualnych. Większość zapożyczeń w utworach Murakamiego wywodzi się z angielskiego, znajdujemy w nich jednak również elementy innych języków,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==