Tomasz P. Górski 378 jest jedyną postacią, której styl wypowiedzi ujawnia aktualną pracę umysłu. Język innych postaci ujawnia jedynie nieukrywane intencje, ale Hamleta widzimy myślącego, kiedy mówi. Zwyczaje jego umysłu nigdzie nie są bardziej widoczne niż w jego świadomie kontrolowanej dwuznaczności, zarówno w przypadku prozy, jak i wiersza. Hamlet używa prozy zgodnie ze „starożytną zasadą”, aby przechytrzyć wrogów. (1985: 35, przeł. T.P.G.) Takie zróżnicowanie form wypowiedzi należy zatem traktować jako monitorowanie stanu psychicznego postaci, co jeszcze dobitniej potwierdza tezę, że istotnym aspektem tłumaczenia Hamleta jest właściwe oddanie zróżnicowanej organizacji formalnej tekstu. Ujednolicenia metryczne przekładów stają się w tym kontekście niewłaściwymi rozwiązaniami tłumaczeniowymi, gdyż pozbawiają przekład znaczeń wynikających z organizacji formalnej oryginału. 5. UWAGI KOŃCOWE Na pytanie, w jakim stopniu obcość wpływa na odbiór przekładu, nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Trudno też precyzyjnie określić, czym jest (lub co może być traktowane jako) konotacja obcości. Źródło tych problemów zdaje się tkwić nie tyle w naturze samego tekstu, ile w sposobie odczytania tego tekstu przez tłumacza i w tym, w jaki sposób przekład zrozumie odbiorca w innej kulturze. Ich – tłumacza i odbiorcy – wrażliwość na obcą kulturę tworzy specyficzną perspektywę analizy, która daje wgląd w sposób funkcjonowania przekładu w nowym środowisku. Przekład widziany jest tutaj jako pewne zjawisko kulturowe, które daje się rozpatrywać w odniesieniu do oryginału, ale też jako tekst samoistny, przynależący do kultury docelowej i mający w niej spełnić określoną funkcję poznawczą. Jeśli w powyższych rozważaniach odwołaliśmy się do koncepcji ekwiwalencji, to było to narzędzie wyłącznie pomocnicze, gdyż ekwiwalencja z punktu widzenia odbiorcy jest kategorią nieistotną: czytelnik nie konfrontuje zazwyczaj oryginału z przekładem, ponieważ gdy czyta przekład, odczuwa iluzję obcowania z oryginałem. Konotacja obcości w takiej sytuacji zdaje się ujawniać najpełniej. BIBLIOGRAFIA Teksty źródłowe Barańczak, Stanisław (przeł.) (1990) Hamlet, książę Danii. Napisał William Shakespeare. Poznań: W drodze.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==