31 Translatoryka – początki konstytuowania jej rozumień, zadań… z tego zakresu. Dopiero w ostatnich latach nastąpiła lingwistyzacja teorii tłumaczenia, co w konsekwencji doprowadziło jednocześnie do znacznego poszerzenia jej zakresu. Szczególną rolę na drodze lingwistyzacji teorii tłumaczenia odegrały prace Eugene’a Nidy (1964; z Charlesem Taberem [1982] 1969) oraz Johna C. Catforda (1965). Ale szczególnie wiele zrobiono w ostatnich latach dla rozwoju translatoryki w ZSRR (Revzin 1964; Fedorov 1968; Komissarow 1973; Švejcer 1973; Barchudarov 1975) i w NRD (Kade 1968a, 1968b, 1971; Neubert 1968, Neubert, Kade 1973; Jäger 1975). Ową poszerzoną dziedzinę zajmującą się zagadnieniami tłumaczenia zaczęto w NRD nazywać Übersetzungswissenschaft. Później wyłączono z niej jednak zagadnienia związane z tłumaczeniem literatury pięknej uznając, że są to sprawy „sztuki”. Übersetzungswissenschaft ma wobec tego za przedmiot swych zainteresowań jedynie teksty informatywne. W takim rozumieniu dyscyplina ta stanowi, zdaniem Kadego (por. przede wszystkim jego prace z 1968 roku) oraz innych uczonych z NRD, samodzielną subdziedzinę lingwistyki stosowanej. W celu ukonstytuowania tej dziedziny zorganizowano w Lipsku dwie międzynarodowe konferencje, z których materiały opublikowane są w Beihefte zur Zeitschrift Fremdsprachen II i III/IV (Neubert 1968) oraz (Kade 1971). Aby między innymi wzmocnić już w samej nazwie powiązania tej dziedziny z lingwistyką, zaproponował ostatnio Jäger (1975: 75) w miejsce nazwy Übersetzungswissenschaft a także stosowanej niekiedy wymiennie nazwy linguistische Übersetzungstheorie, nazwę Translationslinguistik. Nie wdając się w szczegółową analizę pojęcia Übersetzungswissenschaft ani Translationslinguistik można stwierdzić, że naszkicowana w poprzednich rozdziałach niniejszej pracy translatoryka różni się względem nich nie tylko nazwą, ale przede wszystkim zakresem przedmiotu badawczego, z czego biorą się między innymi różnice w traktowaniu związku tych dziedzin z lingwistyką. Jäger sformułował np. przedmiot badań lingwistyki translacyjnej następująco: Przedmiotem lingwistyki translacyjnej jest badanie procesów translatorskich jako procesów językowych, badanie mechanizmów językowych stanowiących ich podwaliny oraz objaśnienie tychże procesów i mechanizmów jako przejawów zjawisk społecznych w ramach marksistowsko-leninowskiej koncepcji współzależności języka i społeczeństwa12. (Jäger 1975: 77) 12 „Gegenstand der Translationslinguistik ist die Untersuchung der Translationsprozesse als sprachlicher Prozesse, die Untersuchung der diesen Prozessen zu Grunde liegenden sprachlichen Mechanismen und die Erklärung dieser Prozesse und Mechanismen als gesellschaftliche Erscheinungen im Rahmen einer marxistisch-leninistischen Konzeption des Zusammenhangs von Sprache und Gesellschaft” (Jäger 1975: 77, przeł. Joanna Dybiec-Gajer).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==