Między tekstem a kulturą. Z zagadnień przekładoznawstwa

27 Translatoryka – początki konstytuowania jej rozumień, zadań… kładu, ani teoria translacji (o pojęciach przekładu i translacji zobacz niżej) nie wyczerpuje zakresu problematyki translatorycznej w sensie powyższym. Bardziej interesujące i wymagające przynajmniej krótkiego komentarza są dwa inne podziały translatoryki na określone subdziedziny. Pierwszy z nich jest niejako konsekwencją zróżnicowania kategorii tekstu. Z tego punktu widzenia trzeba translatorykę najpierw podzielić na translatorykę tekstów pisemnych oraz translatorykę tekstów mówionych. W pierwszym wypadku przedmiotem badania będzie tzw. tłumaczenie pisemne, które będę tu nazywał p r z e k ł a d e m , a w drugim tzw. tłumaczenie ustne, które będę nazywał t r a n s l a c j ą. Na tej drodze otrzymamy także wyróżnienia translatoryki literackiej (artystycznej), tzn. zajmującej się przekładem tekstów literackich, chociaż wyróżnienie subkategorii tekstów literackich nie jest zadaniem łatwym, ale to już sprawa inna. Tutaj wystarczy przyjąć, że możliwe jest chociażby względne i przybliżone wyróżnienie również tej subkategorii tekstów, nie bacząc przy tym na fakt, że w tym celu trzeba koniecznie rozszerzyć układ translacyjny o twórcę tekstów i jego intencje oraz o terminalnego odbiorcę tych tekstów i jego impresje, a więc wyróżnienia tego dokonać można jedynie w ramach rozszerzonego układu translatorycznego. Na podobnej zasadzie wyróżnić można także translatorykę tekstów fachowych. W każdym bądź razie w świetle dokonanych tu podziałów tzw. teoria tłumaczenia artystycznego jawi się jako jedna z dwóch zasadniczych subdziedzin translatoryki zajmującej się przekładem, czyli tłumaczeniem tekstów pisemnych, a podstawą jej wyróżnienia jest podział tekstów na estetyczne (literackie) i informatywne. Wspomniane wyżej teksty fachowe są subkategorią tekstów nieliterackich, które będę tu nazywał tekstami informatywnymi. Tak więc ostatecznie otrzymamy następujący schemat podziału translatoryki tekstów pisemnych: TRANSLATORYKA tekstów pisanych tekstów informatycznych (nieliterackich) tekstów estetycznych (literackich) tekstów powszechnych tekstów fachowych Rys. 4. Schemat 5: Podział translatoryki tekstów pisemnych

RkJQdWJsaXNoZXIy MTE5NDY5MQ==